ازون یکی از اشکال آلوتروپی اکسیژن بوده و گازی آبی رنگ با بوی تند وناپایدار میباشد. این ترکیب یک اکسید کننده قوی بوده و بسیار قویتر از اسید هیپوکلرو (ماده موثر گند زدایی کلر در آب) میباشد. حلالیت ازون در آب 12 مرتبه کمتر از حلالیت کلر بوده و محلول آبی آن نیز ناپایدار میباشد. با توجه به ناپایداری گاز ازون، باید در محل مصرف و نیز زمان مصرف تولید شود و نمیتوان آن را مثل کلر ذخیره نمود. با توجه به حوادث زیادی که در خصوص ترکیدن سیستمهای ذخیره و نگهداری کلر بوقوع پیوسته است این محدودیت لزوماً جزء معایب استفاده از گاز ازون محسوب نمیشود.نقش ازون در تصفیه آب و پساب بعنوان یک عامل اکسید کننده و یک ترکیب میکروب کش حائز اهمیت بوده و در محیط آبی خصوصیات مشابهی با کلر دارد. از این رو این دو ماده بعنوان رقیب یکدیگر و در مواردی مکمل یکدیگر مطرح میباشند.
ازون دارای دو خاصیت بسیار مهم در ارتباط با محیط اطراف خود است:
1. قدرت گند زدایی بالا
2. ازون به عنوان یک اکسید کننده قوی
مزایای گاز ازن (O3):
گاز ازن در کشتار
باکتری ها، ویروس ها و پروتوزوها بسیار موثر است و همیشه در محل تولید می شود.
نیازی به حمل و نقل و یا ذخیره سازی را ندارد.
آب را ضد عفونی می کند ، و ناخالصی های غیر آلی و آلی مانند آهن و
منگنز را اکسید می کند. همچنین سولفید ها را اکسید می کند که می توانند در تصفیه
کمک کنند.
همانطور که 50 درصد اکسید کننده قوی تر نسبت به کلر است، نیاز به زمان بسیار کمتری
برای حذف ترکیبات غیر آلی / ارگانیک نسبت به روش های معمول دارد.
ازن تولید کمتری از مواد ضدعفونی THM را نسبت به نتیجه ضد عفونی کلر ایجاد می
کند ولی ممکن است برومات تشکیل شود. آبهای تصفیه شده تحت درمان با این ضد عفونی
حاوی کلر یا مواد ضد عفونی کلر نیستند، در نتیجه نیازی به کاهش کلریناسیون نمی
باشد.
معایب گاز ازن (O3):
نیازمند تجهیزات پیچیده و سیستم تماس موثر است تا بازدهی بالای انتقال ازن فراهم گردد.
ممکن است نیاز به حمل اکسیژن مایع و ذخیره سازی آن در محل باشد. راهبری و بهره برداری از آن نسبتا پیچیده است و بیشتر برای تصفیه خانه های متوسط و بزرگ مناسب است.
ازن گاز بسیار خورنده ای است و باعث خوردگی فلزات، پلاستیک و لاستیک می شود بنابراین
نیازمند مواد مقاوم در برابر خورندگی مانند فولاد ضد زنگ است.
گاز خروجی از مخزن تماس باید از بین برود زیرا برای اشخاص مضر بوده و باعث سوزش شدید
می شود.
ممکن است برخی از ویروس ها، اسپورها و تک یاخته ها در دوز به کار رفته برای کلیفرم ، از بین نروند.
دارای باقیمانده نیست و در صورت نیاز به باقیمانده بایستی از کلر نیز استفاده نمود.
مواد معلق و مواد آلی باعث کاهش بازدهی می شوند بنابراین تنها پساب های ثانویه یا پیشرفته مناسب گندزدایی با ازن هستند.
هزینه ی سرمایه
گذاری و بهره برداری نسبتا بالایی نیاز دارد
مزایای استفاده ازون در مقایسه با کلر:
کاهش مقادیر رنگ، طعم و بو به میزان قابل توجه
افزایش راندامان فیلتراسیون (حدود 50 درصد)
افزایش راندمان گند زدایی
کاهش زمان مورد نیاز برای تشکیل فلوک و لخته سازی
کاهش مواد شیمیایی مورد نیاز برای فرایند انعقاد
کاهش ترکیبات تری هالومتان به میزان قابل توجه ونیز دیگر ترکیبات آلی کلر دار
کاهش لجن حاصل از بکواش فیلتر